آبسه مغزی و روش‌های درمان آن
امروزه یک سری از بیماری‌های عفونی بسیار رایج شده‌اند. یکی از این بیماری‌ها عفونی، بیماری آبسه مغزی است. این بیماری، در صورت وجود عفونت در مغز ایجاد می‌شود. امکان تشکیل این آبسه در صورت ضربه خوردن به سر یا مغز نیز وجود دارد. این بیماری، یک بیماری ساده نیست و نباید از کنار آن ساده گذشت. آبسه مغز از جمله مشکلاتی است که می‌تواند باعث مرگ شود.
خوشبختانه با توجه به پیشرفت‌های اخیر، درمان این بیماری خطرناک نیز ارائه شده است. آبسه می‌تواند در هر قسمت از مغز تشکیل شود. اندازه آبسه نیز می‌تواند متفاوت باشد و در کل، اندازه و بخش مشخصی برای این مشکل تعریف نشده است. با توجه به آمارهای به دست آمده، مردان بیشتر از زنان تحت تأثیر این بیماری یا مشکل قرار می‌گیرند. امکان تشکیل این آبسه در کودکان 4 الی 7ساله نیز وجود دارد.
گاهی نوزادان نیز درگیر آبسه مغزی می‌شوند. در حال حاضر روش‌های نوین، خطرات این بیماری و احتمال بروز آن را کاهش داده است. ما در این مقاله قصد داریم به بررسی این بیماری و روش‌های درمان آن بپردازیم.
علائم آبسه مغزی
هر بیماری یا مشکلی با یک سری علائم نمایان می‌شود. علائم در درمان بیماری نقش مؤثری ایفا می‌کنند. آبسه مغزی مثل هر بیماری دیگری دارای یک سری علائم مشخص است. این علائم عبارت‌اند از:
-
سردرد
تا حدودی می‌توان گفت اصلی‌ترین علامت و نشانه آبسه مغزی، سردرد است. هرچند تنها سردرد برای تشخیص این بیماری کافی نیست و به نشانه‌های دیگری نیز نیاز است. معمولاً 70 درصد افرادی که به این بیماری دچار می‌شوند، از سردرد رنج می‌برند.
-
تب
از دیگر علائم و نشانه‌های آبسه مغزی می‌توان به تب اشاره کرد. حدود 50 درصد افرادی که به این بیماری دچار هستند، از تب شکایت دارند. معمولاً برای تشخیص این بیماری، تنها این دو نشانه کفایت نمی‌کند و به دلایل و نشانه‌های بیشتری نیاز است تا تشخیص قطعی داده شود.
-
تهوع و استفراغ
تقریباً 40 درصد افرادی که به آبسه مغزی دچار می‌شوند، تهوع و استفراغ را نیز تجربه می‌کنند. این علامت، سومین علامت مهم این بیماری است و می‌تواند به تشخیص آن کمک کند.
با رسیدن به علامت چهارم، کم‌کم تشخیص بیماری راحت‌تر می‌شود. هرچند پزشک متخصص تنها به این علائم بسنده نمی‌کند و آزمایش‌های مختلفی نیز برای تشخیص نهایی ضروری هستند. 35 درصد بیماران آبسه مغزی، تشنج را نیز تجربه می‌کنند.
-
مشکلات عصبی
مشکلات عصبی حتی می‌توانند موجب بروز آبسه مغزی شوند. زمانی که آبسه ناشی از مشکلات عصبی باشد، علائمی مثل سردرد، ضعف در عضلات، دو بینی، گرفتگی عضلات پشت گردن، فلج قسمت‌هایی از بدن و مشکلات گفتاری ایجاد می‌کند.
به طور کلی آبسه مغزی می‌تواند علائمی دیگری مثل بیحالی، ضعف، خواب آلودگی، عدم تمرکز، مشکل در تفکر و مشکل در پاسخگویی را ایجاد کند. علائم با توجه به شدت و اندازه آبسه می‌توانند متفاوت باشند. در شرایطی ممکن است آبسه باعث بروز زندگی نباتی یا کما شود.
بیشتر بخوانید : بهترین جراح تومور مغزی
علت آبسه مغزی
همان طور که در ابتدا اشاره کردیم، عفونت باکتریایی می‌تواند موجب بروز آبسه مغزی شود. انگل نیز از جمله عوامل ایجاد آبسه در مغز است. وجود هر گونه قارچ، باکتری و انگل موجب ایجاد التهاب و در نهایت آبسه می‌شود. آبسه اگر تورم داشته باشد و روزبه‌روز بزرگ‌تر شود می‌تواند مشکلات جدی‌تری ایجاد کند. آبسه متورم به بافت‌های اطراف فشار وارد کرده و مغز را دچار مشکل می‌کند. تورم آبسه می‌تواند حتی باعث انسداد رگ‌های خونی شده و مانع رسیدن اکسیژن به مغز شود. در این شرایط بافت ظریف مغز تخریب می‌شود.
تشخیص آبسه مغزی
اولین راه تشخیص آبسه مغزی بررسی نشانه‌ها و علائم آن است. به طور کامل به علائم این بیماری اشاره کردیم. ارزیابی سوابق پزشکی نیز می‌تواند در تشخیص این بیماری کمک کند. اگر در سوابق بیماری فرد، عفونت یا ضربه به سر مشاهده شود، پزشک برای بررسی‌های بیشتر مصمم‌تر می‌شود. سیستم ایمنی بیمار نیز مورد توجه است.
یک سری از آزمایش‌ها می‌توانند به پزشک برای تشخیص دقیق آبسه مغزی کمک کنند. پزشک می‌تواند از طریق آزمایش خون، وجود عفونت را تشخیص دهد. بالا بودن میزان گلبول سفید می‌تواند نشانه‌ای از عفونت باشد.
تصویر برداری از مغز نیز از روش‌های دیگری است می‌تواند به تشخیص این بیماری کمک کند. در تصویر برداری از مغز، آبسه به صورت نقطه نمایش داده می‌شود. نوعی بیوپسی سوزنی به نام آسپیراسیون نیز می‌تواند نتایج خوبی در مورد این بیماری ارائه دهد. خوشبختانه در چند سال اخیر میزان مرگ ناشی از این بیماری مغزی کاهش یافته است؛ زیرا از روش‌های مدرن برای تشخیص استفاده می‌شود.
درمان آبسه مغزی
آبسه مغزی از جمله بیماری‌های قابل درمان است. البته درمان این بیماری به زمان تشخیص آن نیز بستگی دارد. اگر هریک از علائم ذکر شده را احساس کردید، بهتر است به پزشک مراجعه کنید. هرچه تشخیص سریع‌تر باشد، کار درمان نیز راحت‌تر خواهد بود. غفلت از هرگونه علائم آثار جبران ناپذیری ایجاد می‌کند. به طور کلی دو نوع درمان برای این بیماری وجود دارد.
اولین درمان دارو درمانی و دومین درمان جراحی است. در وهله اول پزشک برای جلوگیری از بروز خطرات احتمالی ناشی از آبسه، دارو تجویز می‌کند. در ادامه تصمیمات به نتایج آزمایش بستگی دارد. تأثیر درمان و میزان اثر بخشی آن می‌تواند به دلایل زیر بستگی داشته باشد:
- تعداد آبسه‌های مغز
- اندازه و میزان تورم آن
- وضعیت ایمنی و سلامت فرد
- علت بروز آبسه
اگر آبسه مغزی بسیار ریز باشد، پزشک معالج می‌تواند تنها به تجویز دارو بسنده کند. داروهایی که در این شرایط تجویز می‌شوند معمولاً آنتی‌بیوتیک هستند. اگر اندازه آبسه ریز نباشد، چاره‌ای جز جراحی نیست. وجود چند آبسه در مغز مسئله بسیار خطرناکی است. زمانی که چند آبسه در مغز وجود داشته باشد، جراحی بسیار دارای ریسک است. ممکن است پزشک در این شرایط جراحی را ترجیح ندهد و آسپیراسیون را توصیه کند.
بیشتر بخوانید : بهترین متخصص مغز و اعصاب
جمع بندی
آبسه مغزی، بیماری است که عمدتاً به دلیل وجود عفونت باکتریایی ایجاد می‌شود. علائم این بیماری می‌توانند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشند؛ ولی سردرد، تب، تهوع و تشنج از علائم مهم این بیماری محسوب می‌شوند. درمان این بیماری خطرناک به شرایط آبسه و شرایط جسمی فرد بستگی دارد. دارو درمانی و جراحی راه‌های درمان این بیماری هستند.
